قسامه , تعدد افراد یا تكرار قسم؟ - دانلود رایگان
دانلود رایگان
دانلود رایگان قسامه , تعدد افراد یا تكرار قسم؟
تعدادصفحات:50
قسامه , تعدد افراد یا تكرار قسم؟
در قسامه برای اثبات قتل چه عمد و چه خطا، اكتفا به تكرار سوگند، مشكل، بلكه ممنوع است و حتما باید در قتل عمدپنجاه نفر و در قتل خطا بیست و پنج نفر سوگند یاد كنند. این در طرف اثبات قتل یعنی قسامه مدعی است، اما در طرف منكر یعنی قسامه مدعی علیه اكتفا به تكرار پنجاه سوگند در ابتدا وبدون نیاز به سوگند دیگران، مبتنی است بر استفاده این نكته از صحیحه مسعدة بن زیاد، چنان كه آیت الله خویی در مبانی تكملة المنهاج چنین برداشتی دارد. اما گفتیم كه اطلاق روایت مسعده تمام نیست و اگر اطلاق آن تمام باشد، معارض با صحیحه بریدبن معاویه خواهد بود.در صحیحه برید، در طرف مدعی علیه نیز قسامه پنجاه نفر لازم دانسته شده است و به ناچارباید اطلاق صحیحه مسعده را با صحیحه برید تقیید زد. براین اساس، هرگاه از صحیحه برید چنین استظهار شود كه پنجاه مرد به طور مطلق در قسامه شرط است، برای جمع میان دو صحیحه، صحیحه مسعده حمل می شود بر این كه مراد آن،پنجاه سوگند از پنجاه مرد است.بنابراین مدعی علیه نیز همانند مدعی بوده و فقط قسامه پنجاه نفر و نه پنجاه سوگند از او پذیرفته می شود. این همان احتمال سوم از احتمالات چهارگانه گذشته است. هرگاه از صحیحه برید استظهار شود كه شرطیت پنجاه نفر فقط در صورت تمكن است وروایت درمورد فرض عدم تمكن مدعی علیه از فراهم آوردن پنجاه نفر، ساكت است، مقتضای جمع میان دو صحیحه بنابر آن كه اطلاق روایت مسعده را بپذیریم آن است كه در فرض تمكن،سوگند پنجاه نفر شرط است و در فرض عدم تمكن و نیافتن پنجاه نفر، به پنجاه سوگند مدعی علیه اكتفا می شود. بنابراین، تفصیل میان قسامه مدعی و قسامه مدعی علیه به گونه ای كه درصدر احتمال چهارم از احتمالات گذشته ذكر شد، ثابت می شود.
اگر فرض كنیم میان روایاتی مثل صحیحه برید و صحیحه مسعده اصلا تعارضی وجود نداردچون هردو مثبت حكم هستند تفصیل میان قسامه مدعی و قسامه مدعی علیه به گونه ای كه درذیل احتمال چهارم ذكر شد، ثابت می شود، بدین معنا كه در طرف مدعی، قسامه پنجاه نفرشرط است به دلالت روایاتی مثل صحیحه برید و فقدان دلیلی كه كفایت غیر از این تعداددلالت داشته باشد. اما در طرف مدعی علیه به دلیل صحیحه مسعده، فقط پنجاه سوگند شرط است حتی اگر مدعی علیه تمكن از فراهم آوردن افرادی دیگر برای ادای سوگند همراه خودداشته باشد.